Διαφραγματοκήλη – Δρ. Γεωργιάδης Δημήτριος – Θεσσαλονίκη
Διαφραγματοκήλη – Δρ. Γεωργιάδης Δημήτριος – Θεσσαλονίκη
Η διαφραγματοκήλη εμφανίζεται όταν μέρος του στομάχου ή άλλου ενδοκοιλιακού οργάνου μπαίνει στο θώρακα (θωρακική κοιλότητα) μέσω ενός φυσιολογικού ή όχι ανοίγματος του μεγάλου μυός που διαχωρίζει την κοιλιά από τον θώρακα και ονομάζεται διάφραγμα.
Το διάφραγμα έχει ένα μικρό άνοιγμα (κενό) μέσα από το οποίο περνά το του γαστρεντερικού σωλήνα, που ονομάζεται οισοφάγος, πριν συνδεθεί με το στομάχι. Σε μια διαφραγματοκήλη, το στομάχι διολισθαίνει προς τα πάνω, μέσω αυτού του ανοίγματος, στο θώρακα.
Μια μικρή διαφραγματοκήλη συνήθως δεν προκαλεί προβλήματα και μπορεί να παραμείνει ασυμπτωματική, εκτός της περίπτωσης που θα εντοπιστεί από τον θεράποντα ιατρό εξαιτίας ελέγχου και εξετάσεων για κάποια άλλη πάθηση.
Σε άλλες περιπτώσεις η διαφραγματοκήλη είναι δυνατόν να προκαλέσει συσσώρευση τροφίμων και οξέων στον οισοφάγο, δημιουργώντας καούρα που ονομάζεται γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Οι συνήθεις τρόποι αντιμετώπισης μέσω διατροφής ή φαρμάκων επιφέρουν κατά βάση ανακούφιση των συμπτωμάτων. Στην περίπτωση όμως που υπάρχει μία πολύ μεγάλη διαφραγματοκήλη ενδέχεται να απαιτεί χειρουργική επέμβαση.
Συμπτώματα
Στις περισσότερες περιπτώσεις μικρές διαφραγματοκήλες δεν προκαλούν συμπτώματα. Οι μεγαλύτερες διαφραγματοκήλες όμως μπορεί να προκαλέσουν :
- Καούρα
- Επαναφορά τροφής ή υγρών στο στόμα
- Δυσκολία στην κατάποση
- Αναρροή οξέος του στομαχιού στον οισοφάγο (Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση)
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Πόνο στο στήθος ή στην κοιλιά
- Δυσφαγία
- Αίσθημα μεταγευματικής πληρότητας
- Έμετο με αίμα ή διέλευση μαύρων κοπράνων, που μπορεί να υποδηλώνουν γαστρεντερική αιμορραγία. Αιμορραγία ανώτερου πεπτικού με αιματέμεση, μέλαινα ή σιδηροπενική αναιμία λόγω αιμορραγούντος έλκους του γαστρικού βλεννογόνου στο τμήμα που το στομάχι είναι ενδοθωρακικό.
- Συστροφή με αιμορραγία απόφραξη και ισχαιμία του στομάχου που είναι μια κατάσταση απειλητική για την ζωή του ασθενούς
Αιτίες
Η διαφραγματοκήλη εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που πάσχουν από παχυσαρκία και σε άτομα ηλικίας από 50 ετών και άνω.
Η διαφραγματοκήλη εμφανίζεται όταν έχει αποδυναμωθεί ο μυϊκός ιστός (διάφραγμα) και συνυπάρχουν καταστάσεις που προκαλώντας την πρόπτωση του στομάχου μέσω του διαφράγματος. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό δεν είναι πάντα σαφής.
Ωστόσο μία διαφραγματοκήλη είναι δυνατόν να προκληθεί από:
- Αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία και που επηρεάζουν το διάφραγμα
- Τραυματισμό της συγκεκριμένης περιοχής, ή εξαιτίας ορισμένων τύπων χειρουργικών επεμβάσεων
- Εκ γενετής ασυνήθιστα μεγάλο κενό
- Συνεχής, επίμονη και έντονη πίεση – καταπόνηση στους περιβάλοντες μύες, που οφείλεται σε βήχα, εμετό, πίεση – τέντωμα κατά τις εντερικές κινήσεις, άσκηση ή σήκωμα βαριών αντικειμένων
Διάγνωση
Ο εντοπισμός και η διάγνωση της διαφραγματοκήλης γίνεται συχνά κατά τη διάρκεια της εξέτασης για τις καούρες ή πόνου στο στομάχι ή τον θώρακα. Οι εξετάσεις για την διάγνωση της διαφραγματοκήλης περιλαμβάνουν :
- Ακτινογραφία του ανώτερου πεπτικού σας συστήματος. Η εξέταση αυτή γίνεται αφού προηγουμένως ο εξεταζόμενος έχει πιει ένα ειδικό υγρό το οποίο γεμίζει και επικαλύπτει την εσωτερική επένδυση του πεπτικού σωλήνα. Αυτή η επικάλυψη επιτρέπει στον θεράποντα ιατρό να δει όπως ακριβώς απαιτείται, τον οισοφάγο, το στομάχι και το άνω μέρος του εντέρου.
- Γαστροσκόπηση. Σε αυτήν την εξέταση γίνεται εισαγωγή ενός λεπτού, εύκαμπτου σωλήνα εξοπλισμένου με φως και κάμερα (ενδοσκόπιο) στο λαιμό του εξεταζόμενου, για να ελεγχθεί το εσωτερικό του οισοφάγου και του στομαχιού για την ύπαρξη φλεγμονής.
- Οισοφαγική μανομετρία. Στην οισοφαγική μανομετρία καταμετρώνται οι ρυθμικές μυϊκές συσπάσεις του οισοφάγου κατά την διάρκεια της κατάποσης. Με την οισοφαγική μανομετρία γίνεται επίσης μέτρηση και καταγραφή του συντονισμού και της δύναμης που ασκούν οι μύες του οισοφάγου.
Θεραπεία
Οι περισσότεροι πάσχοντες από διαφραγματοκήλη δεν εμφανίζουν συμπτώματα και κατά συνέπεια δεν χρειάζονται θεραπεία. Εάν όμως υπάρξει εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως υποτροπιάζουσα καούρα και παλινδρόμηση οξέος, ενδέχεται να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση.
Φαρμακευτική Αγωγή
Στην περίπτωση εμφάνισης καούρας και παλινδρόμησης οξέος έχουν ένδειξη
- Αντιόξινα φάρμακα προς εξουδετέρωση των οξέων του στομαχιού. Τα αντιόξινα, μπορεί να επιφέρουν ταχεία ανακούφιση. Η υπερβολική όμως χρήση ορισμένων αντιόξινων είναι δυνατόν να προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως διάρροια ή μερικές φορές ακόμα και προβλήματα στα νεφρά.
- Φάρμακα για τη μείωση της παραγωγής οξέων. Αυτά τα φάρμακα – τα οποία είναι γνωστά ως αναστολείς των υποδοχέων Η-2. Για ισχυρότερες εκδόσεις των συγκεκριμένων φαρμάκων απαιτείται ιατρική συνταγή.
- Φάρμακα που εμποδίζουν την παραγωγή οξέων και θεραπεύουν τον οισοφάγο. Αυτά τα φάρμακα – γνωστά και ως αναστολείς άντλησης πρωτονίων – είναι ισχυρότεροι αναστολείς οξέων από αυτούς των υποδοχέων Η-2 και δίνουν χρόνο για την επούλωση του κατεστραμμένου οισοφαγικού ιστού. Οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων περιλαμβάνουν για παράδειγμα την ομεπραζόλη.
Θολοπτύχωση κατά Nissen
Η χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης συνιστάται όταν οι ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό και τους πνεύμονες (χρόνιος βήχας, άσθμα, λοιμώξεις αναπνευστικού που υποτροπιάζουν) και σε επιπλοκές όπως η στένωση του οισοφάγου και ο οισοφάγος Barrett.
Η θολοπλαστική κατά Nissen θεωρείται η επικρατέστερη επέμβαση με ποσοστά επιτυχίας μέχρι και 90%, στα χέρια έμπειρου λαπαροσκόπου χειρουργού που θα τη διενεργήσει λαπαροσκοπικά με άριστα αποτελέσματα, ταχύτερη ανάρρωση και ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο για τους ασθενείς.
Η επέμβαση γίνεται με γενική νάρκωση και περιλαμβάνει την επιδιόρθωση στον μηχανισμό της βαλβίδας στον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα και την αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατομίας στην περιοχ,ή επιδιορθώνοντας τη διαφραγματοκήλη, που σχεδόν πάντοτε συνυπάρχει, με την ανάταξή της, τη συρραφή των σκελών του διαφράγματος και τη δημιουργία μιας λειτουργικής βαλβίδας. Αυτό επιτυγχάνεται με την βοήθεια του θόλου του στομάχου ο οποίος περιτυλίσσεται κατά 360° γύρω από τον κατώτερο οισοφάγο.
Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος και τα συμπτώματα του ασθενούς υποχωρούν αμέσως μετά το χειρουργείο. Ο ασθενής παραμένει συνήθως 2-3 μέρες στην Κλινική και επιστρέφει πλήρως στις δραστηριότητές του, ενώ λαμβάνει από τον ιατρό μια δίαιτα ειδικής διατροφής, για ένα περίπου μήνα.
Πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής επέμβασης
Τα μετεγχειρητικά πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής επέμβασης για την διαφραγματοκήλη, είναι:
- Ελάχιστος πόνος μετα το χειρουργείο, ανώδυνη επέμβαση
- Γρήγορη ανάκτηση των δραστηριοτήτων του ασθενούς
- Μικρές τομές του δέρματος με καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
- Μειωμένα ποσοστά λοίμωξης τραύματος
- Μείωση χρόνου αποχής από την εργασία του ασθενούς, που συνεπάγεται μείωση του κόστους για τον ασθενή.
Μερικές φορές η χειρουργική επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί με ανοιχτή χειρουργική, δηλαδή, με μία τομή στο θωρακικό τοίχωμα (θωρακοτομή).
